یک سری از قطعات خودرو مصرفی است و با افزایش کارکرد خودرو احتیاج به تعویض آن پیدا خواهید کرد. دیسک و صفحه کلاچ نیز از جمله همین موارد است که بهتر است در زمان مناسب اقدام به تعویض آن کنید.
دیسک و صفحه کلاچ= از جمله قطعاتی است که زمان مشخصی برای تعویض آن وجود ندارد. اما مواردی هستند که ضعیف شدن دیسک و صفحه کلاچ را نشان می‌دهند و بد نیست که رانندگان با آن‌ها آشنا باشند. به طور کلی عمر دیسک و صفحه کلاچ بستگی زیادی به نوع رانندگی، برند قطعه و میزان تردد در شهر و ترافیک دارد. اگر در شهر پرترفایک مانند تهران باشید ممکن است دیسک و صفحه تا حدود ۴۰ هزار کیلومتر دوام بیاورد اما همان دیسک و صفحه در یک شهر خلوت تا ۸۰ هزار کیلومتر نیز کار کند.
انواع کلاچ
کلاچ‌ها در حالت کلی به 4 دسته تقسیم می‌شوند:
- بدون لغزش: این کلاچ‌ها به صورت صفر و یک عمل می‌نمایند؛ بدین معنی که یا در حالت خلاص قرار دارند و یا در حالت درگیری کامل.
- یکطرفه: همانطور که از اسم این نوع کلاچ‌ها مشخص است، گشتاور تنها از یک طرف منتقل میگردد.
- هیدرولیکی: در این نوع کلاچ‌ها از یک سیال جهت انتقال نیرو استفاده می‌شود بدین صورت که نیرو از طریق یک صفحه به این سیال منتقل شده و سپس از طریق این سیال به صفحه دیگر که متحرک است منتقل میگردد.
- اصطکاکی: کلاچ‌های اصطکاکی بر اساس اصطکاک بین دو صفحه با ضریب اصطکاک بالا طراحی و تولید می‌شوند.
کلاچ اصطکاکی خود به 4 دسته تقسیم میگردد:
- کلاچ مخروطی: همانطور که در شکل زیر نیز نشان داده شده است کلاچ مخروطی از دو صفحه مخروطی (نری و مادگی) تشکیل شده است که به هنگام درگیر بودن کلاچ، نیرو از یک صفحه مخروطی به دیگری منتقل می‌شود.
- کلاچ تک‌صفحه‌ای: در این نوع کلاچ، زمانیکه پا را بروی پدال قرار می‌دهید اتصال بین صفحه کلاچ و فلایویل قطع شده و عملا موتور بدون بار کار می‌کند.
- کلاچ چندصفحه‌ای: عملکرد این کلاچ‌ها نیز همانند کلاچ تک صفحه‌ای است با این تفاوت که بسته به گشتاور انتقالی، از چندین صفحه استفاده میگردد. شایان ذکر است که این کلاچ‌ها بیشتر در خودروهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند چراکه می‌توانند گشتاور بزرگی را انتقال دهند.
- کلاچ نیمه‌گریز از مرکز: این کلاچ‌ها بر اساس فنر و نیروی گریز از مرکز کار می‌کنند بدین صورت که در سرعت‌های پایین از فنر و در سرعت‌های بالا از نیروی گریز از مرکز جهت انتقال گشتاور استفاده میگردد.
تشخیص زمان تعویض
برای آن که متوجه شوید زمان تعویض دیسک و صفحه فرا رسیده یا خیر یک سری راهکارها وجود دارد. یکی از بهترین راه‌ها این است که خودرو را در دنده دو قرار دهید و پدال کلاچ را رها کنید؛ اگر خودرو به سرعت خاموش شد، صفحه کلاچ هنوز عمر می‌کند اما اگر خودرو خاموش نشد، عمر صفحه کلاچ رو به پایان است. از جمله نشانه‌های تعویض دیسک و صفحه نیز می‌توان به عدم افزایش مناسب سرعت خودرو با افزایش دور موتور و لرزش اتاق در هنگام نیم کلاچ و حرکت اشاره کرد.
حال سوال اینجاست که علائم نشان‌دهنده زمان تعویض صفحه کلاچ چیست؟ بر اساس تجربیات موجود، موارد زیر می‌تواند حاکی از زمان موعود جهت تعویض صفحه‌کلاچ باشد:
=صدا دادن به هنگام جا زدن دنده
=عدم تناسب افزایش دور موتور و افزایش سرعت خودرو
=از دست رفتن حالت ارتجاعی پدال و خشک و سفت شدن آن
=پرتاب پا به سمت عقب هنگام رها نمودن پدال کلاچ
=لرزش موتور و اتاق خودرو به هنگام شروع حرکت از حالت توقف
مظنه بازار
با توجه به این که قیمت انواع لوازم یدکی در بازار افزایش یافته قیمت دیسک و صفحه نیز از این قاعده مستثنی نیست. کشورها و سازنده‌های مختلفی در زمینه ساخت کیت کلاچ فعالیت می‌کنند که از جمله محبوب‌ترین‌ها در زمینه دیسک و صفحه به خصوص برای محصولات پژو می‌توان به ولئو، لوک و ساچ اشاره کرد. در ادامه جدول قیمت این قطعه برای برخی از خودروهای موجود در بازار آورده شده است.